"Pseudoprzyjaciel w Kieszeni" – Jak smartfon uzależnia nastolatków i niszczy relacje rodzinne
Najnowsze badania prowadzone przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę ujawniają niepokojące statystyki dotyczące problematycznego używania internetu (PUI) przez nastolatków w Polsce. Okazuje się, że nawet 40% młodych osóbwykazuje objawy niekontrolowanego korzystania z sieci, z czego 31% charakteryzuje się wysokim natężeniemwskaźników PUI, a 8% osiąga poziom bardzo wysokiego uzależnienia.
Smartfon jako Źródło Wiedzy i... Problemów
Psychologowie zauważają, że współczesne pokolenie młodzieży pozyskuje wiedzę głównie z internetu, co znacząco zmieniło tradycyjny model przekazywania wartości i zasad społecznych. Prof. dr hab. n. med. Bogdan de Barbaro, psychoterapeuta, podczas gali z okazji Dnia Bezpiecznego Internetu, zwrócił uwagę na zmianę władzy emocjonalnej w relacjach rodzinnych:
"Kiedyś im ktoś był starszy, tym był mądrzejszy, więc rodzic miał władzę i autorytet. Dziś ta mądrość, która pomaga poruszać się w cyberświecie, często jest większa u nastolatka niż u rodzica" – zauważył de Barbaro. W rezultacie rodzic traci emocjonalny autorytet, co prowadzi do konfliktów, napięć oraz oddalenia emocjonalnegomiędzy pokoleniami.
Internet Zastępuje Relacje z Bliskimi
Młodzież korzysta ze smartfonów nie tylko w celu zdobywania wiedzy czy rozrywki, ale także jako zamiennika relacji społecznych. Algorytmy mediów społecznościowych kierują uwagę na określone tematy, co może prowadzić do jednostronnego postrzegania świata i problematycznego używania internetu.
Badania pokazują, że normatywni użytkownicy internetu mają lepsze relacje z rodziną oraz silniejsze wsparcie emocjonalne niż ci, którzy wykazują objawy PUI. "Dzieci traktują smartfon w zależności od tego, co dzieje się między nimi a ich rodzicami" – zauważa prof. de Barbaro. Bezpieczna, twórcza więź sprawia, że smartfon pełni rolę pomocnika, natomiast w przypadku więzi chaotycznej, lękowej lub agresywnej staje się on "pseudoprzyjacielem", który oddziela dziecko od rodziny.
Młodzi Szukają Odpowiedzi w Sieci, a nie u Rodziców
Eksperci zwracają uwagę, że nastolatki coraz częściej szukają odpowiedzi na trudne pytania w internecie, zamiast rozmawiać z rodzicami czy nauczycielami. Problemem jest jednak jakość informacji dostępnych w sieci. "Odpowiedzi często są uproszczone, anonimowe, pełne gniewu i nienawiści, co prowadzi do zamieszania mentalnego i emocjonalnego" – podkreśla prof. de Barbaro.
Zagrożenia Psychiczne i Społeczne
Niepokojącym zjawiskiem jest również FOMO (ang. Fear of Missing Out), czyli lęk przed przegapieniem ważnych wydarzeń online. Młodzież odczuwa presję bycia stale "na bieżąco", co prowadzi do uzależnienia od smartfona oraz problematycznego używania internetu. Prof. de Barbaro zauważa, że "smartfon może sprawiać wrażenie przyjaciela, ale w rzeczywistości jest tylko przedmiotem, który uprzedmiotawia relacje".
Jak Przeciwdziałać Problemowi?
Eksperci wskazują, że kluczem do zapobiegania PUI jest silna więź emocjonalna między rodzicami a dziećmi, oparta na zaufaniu, miłości oraz jasnych zasadach korzystania z internetu. Rozmowy o bezpieczeństwie online, ustalanie reguł korzystania z technologii oraz wspólne spędzanie czasu mogą ograniczyć negatywny wpływ smartfonów na relacje rodzinne i zdrowie psychiczne młodzieży.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę oraz psychologowie apelują do rodziców o zwiększenie świadomości na temat PUI oraz wzmacnianie relacji z dziećmi, aby internet stał się narzędziem pomocnym, a nie zagrożeniem dla zdrowia psychicznego i społecznego młodych użytkowników.
Wnioski
Problematyczne używanie internetu jest coraz poważniejszym problemem wśród młodzieży w Polsce. Smartfon, który miał ułatwiać kontakt i zdobywanie wiedzy, często staje się "pseudoprzyjacielem", zastępując relacje z rodziną i przyjaciółmi. Rozwiązaniem jest budowanie silnych więzi rodzinnych oraz świadome korzystanie z technologii, aby smartfon pozostał użytecznym pomocnikiem, a nie źródłem uzależnienia i problemów psychicznych.
